Bezpieczna szkoła to miejsce, które tworzą rodzice, uczniowie, nauczyciele i dyrektorzy. Stworzenie spokojnych warunków do nauki i rozwoju dzieci i młodzieży jest możliwe wyłącznie przy zachowaniu szeregu zasad, które można podzielić na te związane z zagrożeniami fizycznymi i cyfrowymi.
Ministerstwo Edukacji Narodowej razem z członkami organizacji pozarządowych, resortami i instytucjami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo, stworzyło kompendium „Bezpieczna szkoła. Zagrożenia i zalecane działania profilaktyczne w zakresie bezpieczeństwa fizycznego i cyfrowego uczniów”. Jest to poradnik, który zawiera szczegółowe informacje dotyczące rozpoznawania niebezpiecznych sytuacji w szkole i zalecanego reagowania na nie. Materiał przeznaczony jest dla dyrektorów szkół, nauczycieli, rodziców i uczniów.
Bezpieczeństwo uczniów w szkole jest jedną z najważniejszych wartości, na jaką zwracają uwagę rodzice. Prawie 80% opiekunów wybiera szkołę, zważając na bezpieczeństwo, 60% na kompetencje pedagogów, 25% na wysoki poziom nauczania. Zagrożenia w szkole można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Na obie kategorie wpływają czynniki ludzkie i materialne (budynek szkoły oraz jego wyposażenie i otoczenie).
Najczęściej występujące zagrożenia zewnętrzne, do jakich dochodzi na terenie szkoły to:
Niemal każda z wymienionych wyżej sytuacji prowadzi do ogłoszenia alarmu i rozpoczęcia ewakuacji uczniów oraz personelu szkoły. O skuteczności działań ratowniczych decyduje przede wszystkim znajomość zasad i etapów ewakuacji. Zdobycie tej wiedzy umożliwia prowadzenie ćwiczeń symulujących niebezpieczne sytuacje. Zajęcia praktyczne powinny odbywać się raz w roku.
Zagrożenia wewnętrzne związane są z zachowaniami uczniów. Należą do nich takie występki jak:
Niewłaściwe zachowania uczniów są zwykle spowodowane kilkoma przyczynami. Mogą to być uwarunkowania osobowościowe dziecka (związane np. z kłopotami w nauce albo rywalizacją o oceny), wpływ osób ze środowiska pozaszkolnego, rodziny i gier komputerowych, błędy popełniane przez nauczycieli lub nieodpowiednie funkcjonowanie szkoły (np. zbyt duża liczba uczniów).
Wraz z rozwojem technologicznym, wzrósł problem zagrożeń bezpieczeństwa cyfrowego. Uczniowie mają łatwiejszy dostęp do różnych treści i bez problemu potrafią je rozpowszechniać wśród rówieśników. Największe zagrożenia cyfrowe to:
Każda szkoła ma swój kodeks zasad bezpieczeństwa, które powinni respektować uczniowie i pracownicy placówki. Wśród tych reguł można znaleźć kilka norm uniwersalnych mających za zadanie zminimalizowanie zagrożenia w sytuacjach niebezpiecznych.
Alarm to sygnał, który obowiązuje wszystkie osoby przebywające na terenie placówki. Jest uruchamiany wyłącznie w przypadku podjęcia decyzji o ewakuacji (np. na wypadek pożaru). Jego sygnał powinni znać zarówno uczniowie, jak i pracownicy. Zalecane działanie w przypadku usłyszenia syreny alarmu to:
W sytuacji, gdy do szkoły wtargnie napastnik, trzeba bezwzględnie zachować opanowanie i unikać paniki. Jeśli nauczyciel wraz z uczniami nie mógł uciec z miejsca zdarzenia, należy zamknąć drzwi klasy na klucz lub zabarykadować je. Istotne jest włączenie lub wyłączenie telefonów komórkowych i pozostawanie w jednym miejscu (unikanie przemieszczania się). Osaczeni powinni ustawić się poniżej linii okien i odsunąć się od drzwi. Jeśli napastnik jest uzbrojony, trzeba położyć się na podłodze i nie krzyczeć nawet, gdy padną strzały.
Poszkodowani powinni wykonywać polecenia napastnika i oddać mu przedmioty osobiste, jakich zażąda. Szansą na ocalenie i przetrwanie niebezpiecznej sytuacji jest niezwracanie na siebie uwagi, informowanie napastników o braku możliwości wykonywania poleceń (np. ze względu na ograniczenia fizyczne) oraz unikanie kontaktu wzrokowego. Nie należy ich ignorować, oszukiwać, okazywać agresji ani odwracać się plecami.
Agresja wśród uczniów może mieć formę fizyczną lub słowną. Każde z niewłaściwych zachowań trzeba zgłosić do nauczyciela, pedagoga lub dyrektora od razu po jego dostrzeżeniu. To jedyny sposób na szybkie powstrzymanie i wyeliminowanie niebezpiecznego zjawiska.
W przypadku pobicia ważne jest niezwłoczne poinformowanie pielęgniarki oraz wychowawcy, który zgłosi zdarzenie rodzicom ofiary i agresora. Obie strony konfliktu oraz wszyscy świadkowie zajścia mają prawo do wsparcia terapeutycznego oraz rozmowy z pedagogiem szkolnym na temat tego, czym jest agresja, jakie są jej skutki, jak na nią reagować i jak przeciwdziałać jej rozprzestrzenianiu się pomiędzy uczniami.
Pojawienie się substancji psychoaktywnych na terenie szkoły wiąże się z niebezpieczeństwem zagrażającym zdrowiu osoby, która zażyła szkodliwą substancję (w szkole i poza nią) oraz możliwością rozpowszechniania środków odurzających wśród uczniów. Kategoria ta obejmuje nie tylko narkotyki, ale także dopalacze i alkohol.
Zachowania, które mają zapewnić bezpieczeństwo i zdrowie (psychiczne fizyczne oraz emocjonalne) polegają na:
Jeśli wśród uczniów znajdzie się osoba będąca pod wpływem działania substancji psychoaktywnych, trzeba unikać wchodzenia z nią w kontakt. Najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest niezwłoczne poinformowanie o sprawie wychowawcy oraz pielęgniarki, którzy wdrożą stosowane procedury postępowania.
Szybka reakcja na wszelkie niewłaściwe zachowania pozwala zwiększyć poczucie bezpieczeństwa w szkole i uniknąć poważnych konfliktów pomiędzy uczniami. Jeśli uczeń padnie ofiarą kradzieży lub zauważy jej przejawy, powinien:
Sprawca zdarzenia będzie musiał liczyć się z konsekwencjami, jakimi jest zgłoszenie sprawy na policję oraz dokonanie zadośćuczynienia osobie poszkodowanej.
Do nieszczęśliwych wypadków może dojść nawet w najbardziej bezpiecznym miejscu i pod okiem wykwalifikowanych opiekunów. W takiej sytuacji niezbędna jest właściwa reakcja i zapewnienie poszkodowanemu należytej opieki.
Poszkodowany, który uległ wypadkowi na terenie szkoły, ma prawo ubiegać się o rekompensatę finansową na leczenie i rehabilitację. Środki wypłaca ubezpieczyciel na podstawie np. aktualnego ubezpieczenia szkolnego NNW dla ucznia. Wniosek można złożyć samodzielnie lub zlecić to pełnomocnikowi. Eksperci NależySię pomogą w szybszym wyegzekwowaniu należności od ubezpieczyciela i wynegocjowaniu najwyższej stawki odszkodowania.
Łatwy dostęp do treści zamieszczanych w sieci wiąże się z niemal nieograniczonym wglądem do informacji i obrazów nielegalnych i szkodliwych dla zdrowia (np. propagujących przemoc, ideologie faszystowskie, łamanie prawa lub treści pornograficznych). Reakcja na takie zachowania pozwala na zawężenie grona odbiorców i wdrożenie działań edukacyjnych i wychowawczych.
Uczniowie, którzy dowiedzą się o tym, że ktoś z ich środowiska rozpowszechnia niedozwolone treści w sieci, powinni zgłosić sprawę rodzicom lub nauczycielom. Warto zabezpieczyć dowody w formie elektronicznej i pomóc w ustaleniu, kto jest autorem treści i kto pomógł w ich udostępnieniu uczniom.
Kontakt z treściami niedozwolonymi może mieć bardzo krzywdzący wpływ na psychikę ucznia, dlatego ofiary i świadkowie zdarzenia powinny zostać objęte opieką psychologiczno-pedagogiczną. Takie rozmowy muszą być prowadzone w warunkach całkowitej poufności i komfortu.
Cookie | Duration | Description |
---|---|---|
cookielawinfo-checbox-analytics | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics". |
cookielawinfo-checbox-functional | 11 months | The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional". |
cookielawinfo-checbox-others | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other. |
cookielawinfo-checkbox-necessary | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary". |
cookielawinfo-checkbox-performance | 11 months | This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance". |
viewed_cookie_policy | 11 months | The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data. |