Podatek dochodowy a odszkodowanie. Czy odszkodowanie jest opodatkowane?

Jakie odszkodowanie jest zwolnione z opodatkowania?

Zgodnie z treścią ustawy o podatku dochodowym, wypłacone przez ubezpieczyciela odszkodowanie, które nie jest opodatkowane podatkiem dochodowym, to przede wszystkim:

• odszkodowania i zadośćuczynienia przyznawane w oparciu o przepisy wykonawcze;
• odszkodowania wypłacane na podstawie wyroków bądź ugód sądowych;
• renty (np. z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy);
• świadczenia z ubezpieczeń osobowych i majątkowych – pierwsze dotyczą Twoich dóbr osobistych (zdrowia i życia), a drugie zabezpieczają Twoje mienie (przedmioty materialne, które można wycenić).

Odszkodowanie z ubezpieczenia osobowego i majątkowego jest zwolnione z opodatkowania, ponieważ jego celem jest zrekompensowanie doznanej szkody. Pieniędzy otrzymanych z TU nie należy traktować jako formy wzbogacenia. W chwili, gdy podpisujesz umowę z ubezpieczycielem, decydujesz się na comiesięczne opłacanie składek. Ubezpieczyciel zaś przyjmuje na siebie obowiązek wypłacenia określonej w umowie kwoty, w przypadku nieszczęśliwego zdarzenia (np. wypadku komunikacyjnego). 

Kiedy trzeba zapłacić podatek od odszkodowania?

Odszkodowanie wypłacane przez ubezpieczyciela najczęściej nie musi być wykazane w rocznym zeznaniu podatkowym (PIT). Ta reguła ma jednak swoje wykluczenia. Dotyczą one:

• przedsiębiorców, którzy dostali pieniądze z ubezpieczenia jako odszkodowanie za części majątku użytkowane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. W przypadku takich osób konieczne jest również wykazanie kwot odszkodowań zasądzonych przez sąd; 
• właścicieli firm, którzy otrzymali świadczenia w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. odszkodowanie za utracone korzyści);
• rolników uzyskujących przychody w ramach tzw. działów specjalnych produkcji rolnej, o ile ubezpieczyciel wypłacił im rekompensatę za szkody na majątku przeznaczonym do działalności rolniczej.

Podatek od odszkodowania trzeba zapłacić także w przypadku uzyskania świadczeń wypłacanych według przepisów zasad konkurencji oraz odpraw i odszkodowań za skrócony okres wypowiedzenia umowy o pracę.

Odszkodowanie a podatek – co z odsetkami?

Ani odszkodowanie, ani zadośćuczynienie nie są objęte podatkiem dochodowym. A co z odsetkami za zbyt późne wypłacenie rekompensat? Okazuje się, że w tym przypadku odpowiedź nie jest jednoznaczna. Praktyka pokazuje, że część urzędów skarbowych i sądów administracyjnych traktuje je jako przychód podatkowy, a inne zwalniają ubezpieczonego z konieczności zapłaty podatku za odsetki z odszkodowania. 

W związku z tą niejasną interpretacją, oddaj swoją sprawę w ręce fachowców i zasięgnij porady u prawników nalezysie.pl i euco.pl. Zyskasz bezpłatną analizę oraz indywidualne wyjaśnienie swojej sytuacji. Będziesz też wiedział, czy przez otrzymane odszkodowanie Twoje zobowiązania w stosunku do fiskusa wzrosną czy pozostaną bez zmian. 

Czy trzeba zapłacić podatek od spadku?

W odróżnieniu od większości odszkodowań, spadki i darowizny są objęte podatkiem dochodowym. Jeśli nabyłeś majątek w taki sposób, masz obowiązek zapłacić pieniądze do urzędu skarbowego, o ile wartość otrzymanego mienia przekracza kwotę wolną od podatku. 

W 2021 roku kwota wolna dla podatku od spadków i darowizn wynosi:

• 9 637 zł – jeżeli jako nabywca należysz do I grupy podatkowej, czyli jesteś: obecnym małżonkiem, małżonkiem w separacji, synem, córką, wnukiem, prawnukiem, matką, ojcem, dziadkiem, babcią, siostrą, bratem, pasierbem, ojczymem, macochą, teściem, teściową, zięciem lub synową;

• 7 276 zł – jeżeli jesteś w II grupie podatkowej, np. siostrzeniec, bratanek, wuj, ciotka, mąż siostry, szwagier;

• 4 902 zł – jeżeli zaliczasz się do III grupy podatkowej i nie należysz do osób wymienionych w grupie I i II.