Renta po rodzicu i współmałżonku – ile wynosi i komu przysługuje?

Z tego artykułu dowiesz się:

1. Czym jest renta po ojcu, matce, żonie lub mężu?
2. Kto ma prawo do renty rodzinnej?
3. Komu przysługuje renta po ojcu lub matce?
4. Kiedy przyznawana jest renta po mężu lub żonie?
5. Ile wynosi renta po rodzicu lub współmałżonku?
6. Jakie dokumenty potrzebne są do ubiegania się o rentę?
7. Jakie inne świadczenia przysługują po śmierci bliskiego?

Renta po ojcu, matce, żonie, mężu – co to takiego?

Renta po rodzicach lub współmałżonkach to wypłacane cyklicznie świadczenie, które jest rekompensatą środków utraconych lub pomniejszonych wskutek śmierci żywiciela rodziny. Fundusze te mają zapewnić rodzinie, która często nie może utrzymać się samodzielnie, normalne funkcjonowanie i stabilną sytuację materialną.

Podczas oceny prawa do renty przyjmuje się, że osoba zmarła była całkowicie niezdolna do pracy. Warunkiem umożliwiającym ubieganie się o rentę rodzinną jest zgon osoby, która w chwili zgonu miała prawo do: emerytury, emerytury pomostowej, renty z tytułu niezdolności do pracy (lub spełniała wymogi do ich uzyskania) bądź miała przyznany zasiłek przedemerytalny, świadczenie przedemerytalne lub nauczycielskie świadczenie kompensacyjne.

Oznacza to, że można starać się o rentę po ojcu, matce, żonie lub mężu nawet wtedy, gdy osoba zmarła sama nie pobierała jeszcze renty. Jedynym wykluczeniem możliwości uzyskania świadczenia jest brak wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego. W takiej sytuacji dochodzi też do ustania obowiązku wypłacania świadczeń alimentacyjnych wypłacanych z funduszu alimentacyjnego.

Kto może otrzymać rentę po rodzicu lub współmałżonku?

Rentę rodzinną mogą otrzymać najbliżsi z kręgu osoby zmarłej, a możliwość otrzymywania świadczenia zależy od kilku czynników. 

Renta po ojcu lub matce – dla kogo?

Renta po ojcu lub matce przysługuje dzieciom, które nie ukończyły 16. roku życia. W przypadku osób, które mimo ukończenia 16 lat nadal się uczą, czas ten przedłużony jest do 25. roku życia. Warto wiedzieć, że jeśli student, który pobiera rentę rodzinną, ukończy 25 lat np. w styczniu, a rok akademicki trwa do lipca – świadczenie przysługuje mu aż do zakończenia edukacji. 

Prawo do renty mają także wnuki, rodzeństwo i inne dzieci – jeśli zostały przejęte na wychowanie i utrzymanie przez osobę zmarłą minimum rok przed śmiercią. Wyjątkiem są dzieci z rodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka. 

Komu przysługuje renta po mężu lub żonie?

Comiesięczna renta rodzinna przysługuje też wdowie lub wdowcowi, jeżeli w chwili śmierci pozostawali w małżeńskiej wspólności majątkowej oraz:

• byli niezdolni do pracy lub ukończyli 50 lat;
• zajmują się wychowaniem przynajmniej jednego dziecka, które ma prawo do renty po zmarłym i nie ukończyło jeszcze 16. roku życia (lub 18. w przypadku dzieci uczących się);
• opiekują się dzieckiem niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy posiadającym prawo do renty rodzinnej;
• stali się niezdolni do pracy (nie później niż 5 lat od daty zgonu męża/żony lub zakończenia wychowywania dzieci).

Sposobem na poprawę sytuacji materialnej jest też okresowa renta rodzinna, którą może otrzymać wdowa lub wdowiec, gdy nie spełnia wymienionych wyżej warunków i nie ma źródeł utrzymania. Takie świadczenie przysługuje przez rok od śmierci męża lub żony lub nie dłużej niż przez dwa lata, jeżeli bierze udział w szkoleniu umożliwiającym uzyskanie kwalifikacji potrzebnych do wykonywania pracy zarobkowej.

Prawo do renty rodzinnej ma też były współmałżonek, który spełnia powyższe warunki i miał sądowo ustalone prawo do alimentów wypłacanych przez osobę zmarłą. 

Ile wynosi renta po rodzicu lub współmałżonku?

Kwota renty rodzinnej zależy od tego, jakiej wysokości emerytura lub renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy przysługiwałaby osobie zmarłej, oraz od liczby uprawnionych do pobierania świadczenia. Jedna osoba uprawniona otrzyma 85 proc. świadczenia, które otrzymywałby zmarły. Dwie osoby uprawnione otrzymają 90 proc., a trzy i więcej 95 proc.

Kwota świadczenia każdego roku jest waloryzowana. W przypadku kilku osób uprawnionych przyznawana jest jedna łączna renta rodzinna, którą dzieli się równo pomiędzy wszystkimi osobami. 

Dokumenty do renty rodzinnej – co będzie potrzebne?

Podstawowym dokumentem jest wniosek o rentę rodzinną. Dodatkowe formalności zależą od tego, kto ubiega się o świadczenie. Zależnie od sytuacji mogą to być załączniki:

• potwierdzające datę urodzenia wnioskodawcy oraz datę urodzenia i datę zgonu ubezpieczonego, po którym będzie przyznana renta;
• wskazujące na stopień pokrewieństwa lub powinowactwa ze zmarłym;
• odpis skróconego aktu małżeństwa;
• zaświadczenia o stanie zdrowia (w przypadku, gdy przyznanie świadczenia zależy od ustalenia niezdolności do pracy);
• zaświadczenia o uczęszczaniu do szkoły (dla dzieci powyżej 16 lat);
• wyrok lub ugoda sądowa potwierdzające prawo do alimentów.

Inne świadczenia przysługujące po śmierci bliskiego

Renta dla sierot i wdów to nie jedyna należność, jaka im przysługuje po stracie bliskiej osoby. Śmierć w wypadku drogowym wskutek błędu medycznego lub nieszczęśliwego zdarzenia w pracy otwiera też możliwość uzyskania innych świadczeń rekompensacyjnych. Należą do nich m.in.:

• zadośćuczynienie – jednorazowe świadczenie pieniężne, które ma pokryć doznane szkody niemajątkowe (ból fizyczny i cierpienie psychiczne). Na wysokość zadośćuczynienia wpływa np. stopień cierpienia psychicznego, krzywdy wynikające z utraty pomocy i opieki osoby bliskiej, uczucia osamotnienia, bezsilność wobec trudności życiowych, szczególna więź łącząca osobę uprawnioną do uzyskania zadośćuczynienia i zmarłego. W oparciu o powyższe czynniki sąd indywidualnie bada każdy przypadek i określa wysokość świadczenia;
• odszkodowanie – forma świadczenia pieniężnego wypłacanego w celu wyrównania szkody materialnej. Kwota odszkodowania za szkodę materialną kalkulowana jest na podstawie cen rynkowych oraz rachunków za zakupione sprzęty medyczne, leki, koszty dojazdu do szpitali czy przychodni;
• zasiłek pogrzebowy – środki, które zakład ubezpieczeń powinien wypłacić w celu pokrycia m.in.: opłaty za przewóz zwłok, zakup odzieży żałobnej i trumny, opłaty za miejsce na cmentarzu i zorganizowanie ceremonii pogrzebu; 
• renta alimentacyjna – przyznawana osobom, którym zmarły przed śmiercią regularnie dostarczał środków do życia. O świadczenie mogą wystąpić przede wszystkim dzieci zmarłego oraz – w niektórych wypadkach – jego małżonek czy konkubent, rodzice, a także inni bliscy, których utrzymywał zmarły. Środki wypłaca zakład ubezpieczeń sprawcy wypadku. 

Prawie 50% osób ubezpieczonych zapomina o tych świadczeniach, a ubezpieczyciele, skoncentrowani na chęci zysku, celowo nie przypominają o możliwości uzyskania dodatkowych środków. Utrata bliskiej osoby jest traumatycznym doświadczeniem, które destabilizuje i dezorganizuje całą rzeczywistość. Pod wpływem emocji, przygnębienia i zagubienia w nowych okolicznościach łatwo też popełnić błąd w dokumentacji i nieodwracalnie stracić szansę na rentę rodzinną i inne świadczenia. 
Jesteś wdową lub wdowcem? Straciłeś matkę lub ojca? Czujesz samotność i bezradność wobec systemu ubezpieczeń i nie wiesz, czy masz szansę na rekompensatę po śmierci bliskiej osoby? Daj sobie pomóc! Skontaktuj się z ekspertami NależySię i sprawdź, za co jeszcze możesz otrzymać odszkodowanie i jak ubiegać się o sprawiedliwe pieniądze po nieszczęśliwym zdarzeniu. Doświadczenie naszych specjalistów niejednokrotnie pokazało, że można uzyskać większe środki nawet po wielu latach od zdarzenia i pomimo podpisanej ugody lub zatwierdzenia wypłaty. Wiemy, że wracanie do tych spraw jest trudne i bolesne, ale zrób pierwszy krok i skontaktuj się z nami. Razem poprawimy jakość Twojego życia.