Renty po wypadku – czym się różnią i kiedy mogą być przyznane?
02/05/2021
Renta po wypadku. Jakie świadczenie przysługuje za ubezpieczenie rentowe?
05/08/2021Na czym polega roszczenie regresowe?
Roszczenie regresowe daje prawo do dochodzenia przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe zwrotu zapłaconych przez niego świadczeń na rzecz osoby uprawnionej. Zobacz, kiedy i w jakich sytuacjach towarzystwo ubezpieczeniowe – likwidując szkodę rzeczową lub osobową – może upomnieć się o zwrot wypłaconych świadczeń.
Regres ubezpieczeniowy – na czym polega?
Roszczenia regresowe najczęściej dotyczą polis ubezpieczeniowych. Chodzi o to, że w niektórych sytuacjach, firma ubezpieczeniowa może dochodzić od sprawcy szkody zwrotu części lub całości wypłaconego osobie poszkodowanej świadczenia. Istotny jest fakt, że jeśli ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie pokrywające jedynie część poniesionej szkody, to pierwszeństwo zaspokojenia pozostałej części będzie mieć roszczenie poszkodowanego, a nie ubezpieczyciela.
Załóżmy, że kierujący pojazdem, będąc pod wpływem alkoholu, spowodował wypadek, w którym poszkodowanym został prawidłowo poruszający się kierowca. Towarzystwo ubezpieczeniowe, w którym sprawca miał zawartą umowę ubezpieczenia OC, wypłaciło odszkodowanie poszkodowanemu, ale jednocześnie pociągnęło do odpowiedzialności pijanego kierowcę w celu odzyskania od niego chociaż części poniesionych kosztów.
Praktyka prawników dowodzi, że nie w każdym przypadku alkohol jest wystarczającą podstawą do zwrócenia ubezpieczycielowi pieniędzy za wypłacone odszkodowanie. Jeśli Twój ubezpieczyciel chce nałożyć na Ciebie roszczenie regresowe, a Ty uważasz, że jego żądania są bezpodstawne, skonsultuj swoją sprawę z ekspertami nalezysie.pl. Doświadczonym okiem przeanalizują Twoją sytuację i podpowiedzą, jakich argumentów możesz użyć w obronie swoich praw.
Roszczenia regresowe – kiedy ubezpieczyciel upomni się o zwrot pieniędzy?
Towarzystwo ubezpieczeniowe ma prawo domagać się zwrotu kwoty zadośćuczynienia i odszkodowania, jakie zostały wypłacone poszkodowanym, w sytuacji, gdy kierujący pojazdem:
- świadomie wyrządził szkodę, będąc w stanie nietrzeźwości lub po zażyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub innych środków wymienionych w przepisach o przeciwdziałaniu narkomanii;
- wszedł w posiadanie pojazdu w wyniku popełnienia przestępstwa;
- uciekł z miejsca zdarzenia;
- nie posiadał aktualnych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy kierujący pojazdem nie posiadał uprawnień do prowadzenia pojazdu, ale jego działanie było konieczne w celu ratowania życia ludzkiego, mienia lub pościgu za osobą, która popełniła przestępstwo.
Roszczenie regresowe w stosunku do pracownika
Zdarzają się sytuacje, w których pracownik, wykonując swoje obowiązki zawodowe, wyrządzi szkodę na rzecz osoby trzeciej. Pracodawca jest wtedy zobowiązany do wypłaty odszkodowania, ale jednocześnie może domagać się od sprawcy szkody, zwrotów kosztów poniesionych za odszkodowanie.
Wysokość kwoty, o jaką ubiega się pracodawca od swojego pracownika, nie może przekraczać kwoty trzymiesięcznych zarobków na dzień powstania szkody. W tym przypadku odpowiedzialność regresowa pracownika wiąże się z jego odpowiedzialnością względem pracodawcy za niewłaściwe wykonanie lub niewykonanie swoich obowiązków.
Przykładowo, pracownik zatrudniony w firmie ogrodniczej, zarabiający 2200 zł miesięcznie, miał za zadanie usunąć chwasty z części ogrodu. W wyniku niedopatrzenia użył nieodpowiedniego środka chemicznego do pryskania trawnika, co doprowadziło do zniszczenia trawy i rosnących na niej roślin. Szkodę oszacowano na 8000 zł. Pracodawca wypłacił właścicielom ogrodu odszkodowanie w wysokości 8000 zł, a w stosunku do pracownika wystąpił z roszczeniem regresowym do wysokości 6600 zł.
Pracodawca może wystąpić z roszczeniem regresowym wobec pracownika, gdy:
- szkoda została wyrządzona przez pracownika podczas wykonywania przez niego obowiązków służbowych;
- pracownik, wyrządzając szkodę, nie działał z premedytacją;
- osoba trzecia doznała uszczerbku majątku;
- pracodawca wypłacił poszkodowanemu należną kwotę pokrywającą szkodę.
Pozostałe sytuacje, w których można dochodzić roszczeń regresowych
Roszczenia regresowe mają zastosowanie także w innych przypadkach. Są to m.in.:
- roszczenie sprzedawcy w stosunku do producenta – klient oddaje sprzedającemu produkt, który u niego zakupił, z powodu niezgodności z opisem. Sprzedający ma obowiązek oddać klientowi pieniądze, a jednocześnie zwrócić się do producenta lub innego podmiotu odpowiedzialnego za niezgodność towaru z opisem do zapłaty określonej kwoty;
- umowa poręczenia – jeśli zapis umowy nie wskazywał inaczej, a poręczyciel spełnił świadczenie za dłużnika, ma on prawo zwrócić się do niego o zwrot poniesionych kosztów;
- odpowiedzialność solidarna dłużników – dłużnik, który oddał całą należną kwotę wierzycielowi, może domagać się od pozostałych osób zadłużonych zwrotu świadczenia w ustalonych kwotach.
Czy roszczenia regresowe są dziedziczone?
Biorąc pod uwagę fakt, że regres dotyczy przede wszystkim osób prowadzących pojazd mechaniczny, będących np. pod wpływem alkoholu, roszczenie o zwrot wypłaconej sumy ubezpieczenia nie jest dziedziczone przez spadkobierców sprawcy wypadku, jeżeli odszkodowanie zostało wypłacone po jej śmierci. Roszczenia regresowe dziedziczone są w przypadku odszkodowania wypłaconego za życia sprawcy.
Kiedy roszczenia regresowe nie mają zastosowania?
Istnieją sytuacje, w których roszczenie regresowe nie ma zastosowania. Jedna z nich dotyczy szkody, jakiej sprawca dopuści się w stosunku do poszkodowanego, z którym pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym. Przykładowo, jeśli dziecko popełni szkodę na rzecz rodzica lub odwrotnie, to towarzystwo ubezpieczeniowe nie ma prawa do regresu ubezpieczeniowego. Ma to swoje uzasadnienie, ponieważ nałożenie kary na sprawcę może negatywnie wpłynąć na sytuację finansowo- ekonomiczną rodziny. Wyjątkiem jest zdarzenie, w którym szkoda została popełniona umyślnie.
Opinia eksperta
Regres ubezpieczeniowy powstaje w sytuacji, gdy zakład ubezpieczeń dokona wypłaty odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia OC, a okoliczności towarzyszące wypadkowi ubezpieczeniowemu uzasadniają prawo żądania roszczenia zwrotnego, czyli regresu od sprawcy szkody. Do takiego uprawnienia towarzystwo ubezpieczeniowe będzie miało prawo w ściśle określonych przez prawo przypadkach.
Zgodnie z treścią art. 43 Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 473 z późn. zm) ubezpieczyciel może dochodzić od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący:
wyrządził szkodę umyślnie; wyrządził szkodę w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości; wyrządził szkodę po użyciu środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w przeciwdziałaniu narkomanii; wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa; nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa; zbiegł z miejsca zdarzenia.
Należy pamiętać, iż ten ustawowy katalog przypadków ma charakter zamknięty. Oznacza to, iż uprawnienie do roszczenia regresowego będzie powstawało tylko w przypadkach wskazanych w Ustawie.
Roszczenie regresowe kierowane jest do sprawcy zdarzenia. Zobowiązania wynikające z roszczenia regresowego są dziedziczone przez spadkobierców wówczas, kiedy zostało ono wypłacone za życia kierującego sprawcy.
Najwięcej kontrowersji w stosowaniu regresu przez towarzystwo ubezpieczeniowe stanowi zbiegnięcie z miejsca zdarzenia przez kierującego pojazdem. Dzieje się tak dlatego, że nie ma definicji, która by precyzowała użyte sformułowanie „zbiegnięcie z miejsca zdarzenia". W celu właściwej interpretacji i stosowania tej przesłanki regresu należy więc posiłkować się orzecznictwem sądowym.
Orzecznictwo zaś wskazuje, że nie każde oddalenie z miejsca zdarzenia można uznać za zbiegnięcie. I tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 18 listopada 1998 r., sygn. akt II CKN 40/98 wskazał, iż: „Zawarte w umowie ubezpieczenia słowo
Analogicznie w zakresie interpretacji wyżej wskazanej przesłanki regresu podszedł Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 27 sierpnia 1968 r. sygn. akt RW 948/68, w którym stwierdził, iż „O ucieczce kierowcy z miejsca wypadku można mówić wtedy, gdy oddala się on z miejsca wypadku, by uniknąć zidentyfikowania go, by utrudnić ustalenie przyczyny wypadku bądź też by uniknąć ewentualnej odpowiedzialności za spowodowanie wypadku.”
Warte podkreślenia jest to, że ciężar udowodnienia działania w zamiarze uniknięcia odpowiedzialności spoczywa nie na kierującym sprawcy, a na zakładzie ubezpieczeń. Dlatego też to towarzystwo ubezpieczeniowe zgłaszające regres powinno przedstawić dowody na zasadność regresu.
Zakres regresu może dotyczyć wszystkich dokonanych w toku likwidacji szkody świadczeń. W związku z tym termin przedawnienia w przypadku powyżej opisanego regresu będzie regulować art. 118 kc, zgodnie natomiast z treścią art. 118 kc, termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej (a do takich należy zaliczyć regres zakładu ubezpieczeń) wynosi trzy lata. Koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.
Należy jednocześnie wskazać, że bieg przedawnienia rozpoczyna się w dniu wymagalności roszczenia (art. 120 kc). W przypadku roszczenia z art. 43 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (tj. regresu nietypowego) jako moment jego powstania należy wskazać wypłatę odszkodowania przez zakład ubezpieczeń na rzecz poszkodowanego. Bieg przedawnienia roszczenia regresowego z umowy OC posiadaczy pojazdów mechanicznych rozpoczyna się w chwili wypłaty odszkodowania i ulega przedawnieniu po trzech latach.
Należą Ci się dodatkowe roszczenia? Sprawdź jak możemy Ci pomóc
